نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید ابراهیم معصومی ¹
• حسین ارجینی ²
• علی هاشم‌زاده کوشک قاضی ³

¹ دانشجوی دکتری انقلاب اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی؛ پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، قم، ایران

² استادیار، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران.

³ دانشجوی کارشناسی ارشد، اندیشه سیاسی اسلام، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و کارویژه‌های ولایت فقیه در جامعه اسلامی و به تبع آن نظریه اصل نظارت بر مجلس توسط ناظرین شرع از دیدگاه شیخ فضل‌الله نوری بود. روش پژوهش اسنادی و توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان داد، حضور شیخ فضل‌الله نوری در انقلاب مشروطه به عنوان رهبریِ انقلاب، روشن‌ترین دلیل بر عدم اعتقاد ایشان به حکومت سلطان می‌باشد. ایشان فقهاء را نایب امام می‌داند و براساس این اعتقاد خود، به مقابله با سلطان و ایادی آن می‌پردازد. ایشان تمامی مسئولین (قضایی، اجرایی و مقننه) در حکومت مبتنی بر قانون را بازوی ولی فقیه دانسته و تمامی قوا را مأمور فرمان ولایت فقیه می‌داند. شیخ فضل‌الله نوری درباره شأن و جایگاه ولی فقیه در عصر غیبت نظر متفاوتی نسبت به بقیه علما داشت و قائل بر این بود که فقیه برای اجرای حدود الهی در جامعه و اقامه امر به معروف و نهی از منکر باید بسط ید داشته باشد تا بتواند دستورات اسلام را پیاده کند.

کلیدواژه‌ها

• شیخ فضل‌الله
• انقلاب مشروطه
• ولایت فقیه
• قانون اساسی
• ولی فقیه

عنوان مقاله [English]

Wilayat-e Faqih (Guardianship of the Islamic Jurist) in the Political Ideology of Sheikh Fazlollah Noori

نویسندگان [English]

• Ebrahım Masoumı ¹
• Hosein Arjini ²
• Ali Hashemzadeh Kooshak Ghazi ³

¹ PhD. Student, Islamic Revolution,University of Islamic Maaref; Researcher of the Center for Strategic Studies of the World Assembly of Ahl al-Bayt, Qom, Iran

² Assistant Professor, University of Islamic Studies, Qom, Iran.

³ Master Student, Islamic political thought, Baqir al-Olum University, Qom, Iran.

چکیده [English]

The purpose of the present study is to review the special place and function of Wilayat-e Faqih (Guardianship of the Islamic Jurist) in Islamic society and the principle of Jurists’ supervision over the parliament legislations in the ideas of Sheikh Fazlollah Noori. The method of study is documentary research and descriptive analysis; the results showed that the presence of Sheikh Fazlollah Noori as a leader in the constitutional revolution is the clearest evidence for his disbelief in the royal government. He regards the Islamic jurist as the successor of Imam Zaman and hence he opposes the king and his collaborators. He considers all the (judiciary, executive, and legislative) officials in a legal government as the assistants who fulfill the orders of the Islamic jurist. Compared to other Islamic scholars, Sheikh Fazlollha Noori had a different view about the dignity and place of Islamic Jurist during the occultation as he believed that the Islamic jurist should have authority to perform divine rules, enjoin good, forbid evil, and finally execute Islamic orders.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sheikh Fazlollah Noori
• constitutional revolution
• Wilayat-e Faqih (Guardianship of the Islamic Jurist)
• Constitution
• Wali-e Faqih (Islamic Jurist)